Co to jest okno? Każdy wie, ale mimo to zachęcamy do lektury definicji, bo może natkną się Państwo na nowe terminy, dotychczas nieznane.
Okno to zamknięcie otworu w ścianie. Okno umożliwia oświetlanie i wentylację pomieszczeń zamkniętych w budynkach. Okno składa się z oprawy okiennej, która niekiedy była kształtowana dekoracyjnie. Takimi dekoracjami mogły być węgary przykryte nadprożem lub łukiem, u dołu ława okienna lub podokiennik.
Światło otworu okiennego może być podzielone elementem poziomym (ślemieniem) i pionowym (słupkiem, pawrotem) na mniejsze pola (okna szeregowe, krzyżowe, itp).
Otwór okienny wypełnia rama drewniana lub metalowa, zazwyczaj ruchoma (skrzydło) i podzielona szczeblinami (szprosy) na kwatery wypełnione szkłem, dawniej błoną.
Skrzydło zawieszane jest na futrynie (okno ościeżnicwoe, futrynowe, polskie), krośnie (okno krosnowe) lub wprost na węgarze za pomocą zawiasów (okno zawiasowe) lub czopów (okno czopowe). Małe ruchome skrzydło wstawione w kwaterę ramy nosi nazwę lufcika (furtki, dymnika), a jeżeli umieszczone jest ponad ślemieniem – wywietrznika (oberluftu, oberlichtu). Zależnie od liczby skrzydeł, rozróżniamy okna jedno-, dwu- lub trójskrzydłowe (zwane także weneckimi).
Kształt okna przyjmował w niektórych epokach stylowych formy dekoracyjne (np. rozeta), a rytm i układ okien wpływał w dużym stopniu na rozwiązanie elewacji.
Materiały pochodzą ze źródeł:
1) W.Koch, Style w architekturze, 2005
2) S.Kozakiewicz, Słownik terminologiczny sztuk pięknych, 1969